Botsvana
Botsvana er stöðugasta lýðræðisríki Afríku. Landið líður þó fyrir að fjölmargir íbúar landsins eru eyðnismitaðir.
Helstu tölur og staðreyndir
-
Höfuðborg
- Gaborone
-
Þjódernishópar
- Tswana/setswana 79%, kalanga 11%, basarwa 3%, aðrir 7%
-
Tungumál
- Setswana, kalanga, sekgalagadi, enska, annað (2001)
-
Trúarbrögð
- Kristnir 71.6%, badimo 6%, aðrir/ekkert/óskilgreint 22.4% (2001)
-
Sjtórnarform
- Þingræði
-
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa
- 18 323 PPP$
-
Aðrir áfangastaðir
Landafræði
Botsvana er á suður-afrísku hásléttunni í 1100 metra hæð yfir sjávarmáli. Stórir hlutar landsins eru eyðimerkur, þekktust þeirra er Kalahari-eyðimörkin sem nær yfir um þriðjung landsvæðis í Botsvana. Jarðvegurinn er ekki sérlega frjósamur og aðalvatnsæðin kemur frá stóru fenjasvæðunum, sem kallast Okavango-fenin. Í Botsvana er fjölskrúðugt dýralíf og þar er trúlega að finna mestan fjölda dýra sem halda sig á savannagresjum í Afríku. Stór landsvæði eru friðuð sem þjóðgarðar og er fjöldi gesta í garðana takmarkaður til að vernda umhverfið. Botswana er eitt af fyrstu löndunum sem leyfir fílaveiðar til að halda stofninum í skefjum. Eitt af helstu umhverfisvandamálunum eru eyðimerkurmyndun og ofbeit, ásamt skorti á hreinu vatni.
Saga
Á 19. öld einkenndist ástandið í Botsvana af innbyrðis stríðum á milli ólíkra ættbálka. Stofnun ólíkra nýlendna á svæðinu, samhliða miklum fjölda innflytjenda, hefur valdið vaxandi spennu í landinu. Árið 1876 bað konungur Botsvana um breska vernd gegn innrás frá íbúum Transvaal í Suður-Afríku. Bretar höfðu ekki áhuga á að veita þessa vernd en stofnuðu þess í stað, til að vernda sína hagsmuni, breskt verndarsvæði sem þeir kölluðu Bechuanaland (Botsvana). Botsvana varð sjálfstætt ríki árið 1966 og var lýðræði tekið þá upp.
Vistfræðileg fótspor
1,4
Samfélag og stjórnmál
Íbúar Botsvana hafa upplifað bæði valdarán og ofsafengnar uppreisnir eftir að landið fékk sjálfstæði. Landið er þó eitt af stjórnarfarslega stöðugustu ríkjum í Afríku. Botswana Democratic Party (BDP) hefur verið við völd frá sjálfstæði 1966 og einnig farið með forsetavaldið. Síðastliðin ár hefur þó stuðningsmönnum nokkurra litlu stjórnarandstöðuflokkanna fjölgað, sérstaklega í borgunum.
Þrátt fyrir að landsframleiðsla í Botsvana sé tiltölulega há á hvern íbúa ríkir þar fátækt og atvinnuleysi. Enn fremur er talið að um þriðjungur íbúanna sé eyðnismitaður og samkvæmt SÞ eru lífslíkur karla áætlaðar 36 ár og kvenna 37 ár. Stjórnvöld hafa hrundið af stað herferð gegn sjúkdómnum og hét Mogae forseti því eftir kosningarnar 2004 að árið 2016 yrði Botsvana eyðnifrítt.
Lífskjör
115 av 188
Hagkerfi og viðskipti
Botsvana er stærsti framleiðandi demanta til skartgripagerðar í heiminum. Landið hefur horfið frá því að vera fátækt land á miðjum sjöunda áratug síðustu alda til þess að vera í dag eitt af þróuðustu löndum Afríku. Þessa velgengni má fyrst og fremst þakka útflutningi á demöntum. Landbúnaður er einnig mikilvægur og vinnur um helmingur íbúa landsins innan hans. Landbúnaður er hins vegar algjörlega háður aðgangi að evrópskum mörkuðum til að afla fjár. Eyðnifaraldurinn mun hafa áhrif á efnahag landsins, og er hann sagður ein af aðalástæðum fyrir því að halli var á fjárlögum þegar árið 2005. Botsvana hefur hvorki tekið lán frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum né Alþjóðabankanum heldur hafa landsmenn byggt upp sinn efnahag á eigin spýtur.
Kort
Tölfræði
Á þessari síðu er gildi fyrir landið Botsvana fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir
Mannfjöldi
Íbúar
2 675 352
Fæðingartíðni
Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast
2,7
Barnadauði
Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn
35
Fátækt
Verg landsframleiðsla (VLF) á mann
Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti
18 323
Hungur
Hlutfall íbúa sem eru vannærðir
2,9
Loftslag
CO2-losun
Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar
2,26
Heilsa
Bóluefni
Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum
Drykkjarvatn
Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni
Menntun
Læsi og skrifleg færni
Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi
8,68
Skólaganga
Hversu mörg ár er gert ráð fyrir að hvert barn gangi í skóla?
8,12
Jafnrétti
Kynjamismunun
Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku.
