[[suggestion]]
Írak
 
Tre like store horisontale striper med rød(øverst), hvitt og svart; Takbir (arabisk frase som betyr "Gud er størst") i grønn arabisk skrift i midten av den hvite stripen

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg

Bagdad

Þjódernishópar

Arabar 75%-80%, kúrdar 15%-20%, aðrir/óskilgreint 5%

Tungumál

Arabíska, kúrdíska, assyríska, armenska

Trúarbrögð

Síjamúslímar 60%-65%, súnnímúslímar 32%-37%, aðrir/óskilgreint/ekkert 3%

Verg landsframleiðsla á hvern íbúa

10 862 PPP$

Aðrir áfangastaðir

Landafræði

Hinar tvær stóru ár Eufrat og Tigris hafa í fleiri þúsund ár sett mark sitt á landið. Árbakkarnir eru frjósamir og stærstur hluti írösku þjóðarinnar býr á þessu svæði. Í norðaustri eru Zagros fjöllin. Það er þar sem olíulindir Íraks eru. Yfir helmingur af suðausturhluta landsins er eyðimörk. Stífluverkefni stjórnvalda hafa haft í för með sér þurrkun mýrarsvæða og lítilla áa. Skaðinn hefur verið mikill og landið er enn að berjast, meðal annarra hluta, við skort á hreinu vatni, dauða dýrastofna, salt í jörðu, jarðeyðingu og eyðimerkurmyndun.

Saga

Bagdad var í yfir fimm hundruð ár ein af mikilvægustu borgum hins arabíska og múslímska heims. Árið 1258 var Írak hertekið og eyðilagt af Mongólum og frá 1534 og fram til loka fyrri heimsstyrjaldar var landið lagt undir osmania keisaradæmið. Í kjölfar Versalasamningsins eftir fyrri heimsstyrjöldina var Írak stjórnað af Bretlandi. Írak varð ekki sjálfstætt fyrr en árið 1932. Einræðinu og konungnum var steypt af stóli í blóðugu valdaráni árið 1958 og hið íraska lýðveldi var stofnað. Fram til ársins 1968 þegar Bath flokkurinn tók við völdum gekk landið í gegnum ólgu tímabil með fjölda valdarána. Árið 1979 tók Saddam Hussein við stjórn Bath flokksins og var einræðisherra í landinu fram til ársins 2003. Írak átti frá 1980 til 1988 í stríði við Íran og gerði árið 1991 tilraun til að innlima Kuveit. Árið 2003 réðust bandarískar og breskar hersveitir inn í Írak undir því yfirskini að landið væri að framleiða gjöreyðingarvopn. Saddam Hussein var steypt af stóli og Bandaríkin komu á nýrri stjórn.

Vistfræðileg fótspor

1 0

1,1

Hvis alle mennesker på Jorden skulle ha samme forbruk som en gjennomsnittlig innbygger i Írak ville vi trenge 1,1 jordkloder.

Samfélag og stjórnmál

Í byrjun árs 2005 voru fyrstu frjálsu kosningarnar í 50 ár haldnar í Írak. Sjíta-múslímsku og kúrdísku flokkarnir unnu meirihluta atkvæða. Súnnímúslímar sem áður höfðu verið við völd misstu öll stjórnmálaáhrif. Frá því að stjórn Saddams Husseins var steypt af stóli árið 2003 hefur verið ringulreið í landinu, nánast borgarastyrjöld. Sprenging á síjamúslímskri mosku hefur leitt til átaka á milli síja- og súnnímúslíma. Illa starfhæft heilbrigðis- og réttarkerfi, léleg fráveitukerfi, óöryggi og ofbeldi í samfélaginu hefur gert lífsskilyrði erfið.

Lífskjör

13

119 av 188

Írak er nummer 119 av 188 land på Human Development Index over menneskelig utvikling.

Hagkerfi og viðskipti

Írak var upphaflega landbúnaðarsamfélag, en í dag er það háð innflutningi á landbúnaðarvörum. Efnahagur landsins hefur frá því á sjötta áratugnum að mestu leyti ráðist af olíuiðnaðnum, sem hefur staðið fyrir 95 prósent af útflutningstekjum. Áralöng stríðsátök og viðskiptaþvinganir drógu allverulega úr allri efnahagsstarfsemi. Beinar árásir á olíuleiðslur og grunngerð samfélagsins hafa hrakið landið langt aftur í tímann. Írak hefur einnig miklar erlendar skuldir. Innkoma landsins frá olíu nær ekki að dekka þann kostnað sem það mun kosta að byggja og endurreisa landið. Íraska ríkisstjórnin er háð erlendri aðstoð og niðurfellingu skulda til að bæta efnahagslegt ástand landsins.

Kort

Tölfræði

Á þessari síðu er gildi fyrir landið Írak fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir

Mannfjöldi

Íbúar

45 504 560

Fólksfjöldi Írak

Fæðingartíðni

Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast

1 2 3 3

3,4

Fæðingartíðni Írak

Barnadauði

Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25

25

af hverjum 1000 börnum sem fæðast Írak

Fátækt

Verg landsframleiðsla (VLF) á mann

Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti

3

10 862

VLF á hvern íbúa, sett fram í PPP-dollurum Írak

Hungur

Hlutfall íbúa sem eru vannærðir

1 2 3 8 5
6 7 8 9 10

3,8

Hlutfall vannærðra íbúa Írak

Loftslag

CO2-losun

Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar 

1 2 3 7

3,84

fjöldi tonna af koltvísýringi sem hver íbúi losar Írak

Heilsa

Bóluefni

Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum

Engar tölur fáanlegar
af hverjum 10 börnum eru bólusett fyrir mislingum Írak

Drykkjarvatn

Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni

1 2 3 4 5
10 7 8 9 10

6,0

af hverjum 10 íbúum hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni Írak

Menntun

Læsi og skrifleg færni

Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi

1 2 3 4 5
6 7 8 6 10

8,56

af hverjum 10 íbúum yfir 15 ára eru læs og skrifandi Írak

Skólaganga

Hversu mörg ár er gert ráð fyrir að hvert barn gangi í skóla?

1 2 3 4 5
6 7

6,93

fjöldi ára sem gert er ráð fyrir að hvert barn gangi í skóla Írak

Jafnrétti

Kynjamismunun

Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku. 

6

0,558

GII-vísitala Írak

Jobb